Zwart, wit en prachtige surf

Zwart

'Man, het rijgedrag van die bussen, daar zou de politie wat aan moeten doen'. Ik zit in mijn guesthouse in Weligama aan de zuidkust van Sri Lanka en praat met Tiroon, de gastheer. Aanleiding van het gesprek is dat ik net weer eens van de weg gereden ben door een lokale bus. 'Tja, de politie... Die kan je gewoon omkopen, dat is één van de problemen van dit land', is zijn cynische antwoord. 'Zo corrupt als wat. Ze hebben geen eer of geweten, hun ziel is zo zwart als de nacht'.
Hij legt me verder uit dat er twee soorten bussen zijn die dezelfde routes rijden: de één in dienst van van de overheid en de ander van geprivatiseerde bedrijven. Het is altijd een strijd is welke bus voorop rijdt, want die pakt namelijk de wachtende passagiers op, voor de laatkomer blijft niets over.
Dat dit gepaard gaat met absurde snelheden en levensgevaarlijke inhaalmanoeuvres waarbij de rijstrook van de tegenligger volledig benut wordt lijkt niet uit te maken. Hoe dat er ongeveer uitziet zie je hier: https://youtu.be/8Vru-EwguUs. Bij een ongeluk wordt er over het algemeen gewoon doorgereden en mochten ze worden aangehouden door de politie dan is een omkoopsom van een paar euro genoeg om weer door te mogen rijden.

Tiroon is de oudste zoon van een lokale visser in het surf- en vissersplaatsje Weligama waar ik verblijf. De meeste vissers geven al hun geld uit aan arrack, een soort whisky gemaakt van kokosnoot. Zijn vader was echter een uitzondering, werkte zich uit de naad en spaarde alles wat hij had. Na zeven jaar bouwde hij zijn eigen vissersboot, dat werden er al snel twee, drie, vier, vijf. Nu heeft hij drie huizen in Weligama waaronder dus het huis waar ik overnacht. Dat zijn huizen nog rechtop staan is een groot geluk, want een groot deel van het dorpje is volledig van de kaart geveegd door de tsunami van 2004. Tiroon was toen 11, maar kan zich die dag nog goed herinneren. Als ervaren visser had zijn vader snel door dat er iets niet klopte aan de zee en gebood zijn zoons om zo ver mogelijk het dorp in te rennen. Zelf bleef hij in de buurt van het strand om zijn eigen vader te zoeken. Die bleek uiteindelijk in een palmboom te zitten waar hij zich aan vast had weten te klampen toen hij werd meegesleurd door de immense waterstroom. Toen Tiroon thuiskwam trof hij zijn vader huilend aan, omdat die dacht dat zijn oudste zoon was omgekomen. Niet dus. Hij kreeg de stevigste omhelzing die hij zich kan herinneren. Gelukkig bleef dit gezin gespaard, maar niet iedereen had zo veel geluk. Hetgene wat Tiroon het meest is bijgebleven is de buurvrouw die s'avonds aanbelde. Ze zag er erg gehavend uit en haar onderbeen leek los te hangen van haar bovenbeen. Echter, ze leek geen pijn te hebben. Het enige dat ze wilde is medische hulp voor de baby die ze in haar armen droeg. Het kind bleek reeds te zijn overleden.

De tsunami, gevolgd door de jarenlange burgeroorlog en de corruptie hebben ervoor gezorgd dat Sri Lanka tot aan zijn nek in de schulden zit en daardoor genoodzaakt om bepaalde delen (oa vliegvelden, havens) aan de Chinese overheid te verkopen (zie ook https://www.nrc.nl/nieuws/2018/08/02/sri-lanka-zit-gevangen-in-chinese-schulden-a1611957 ). Tiroon maakt zich hier zorgen over, want hij heeft het niet zo op Chinezen. 'Ze zijn ongemanierd en doen niets anders dan klagen' zegt hij, zich baserend op de toeristen die hij over de vloer heeft gehad. Ook maakt hij zich zorgen over de toekomst van Sri Lanka, onder andere over de effecten van het ongelimiteerde toerisme en over de alsmaar stijgende belasting voor de bevolking. Hij zou wel een motor willen kopen, maar daar zit 300% belasting op!

Ik heb tot zover gemengde gevoelens over het land. Enerzijds maken de prachtige natuur, de golven, de theevelden en de heerlijke curry-gerechten het een geweldige vakantiebestemming. Anderzijds zorgen de geur van verbrand plastic, de benzinesmaak van van het zeewater, de verwaarloosde zielige schurfthonden en de dikke zwarte rookwolken afkomstig van zo'n beetje elk voertuig dat hier rondrijdt ervoor dat je soms verlangt naar huis. Dit zie je bij veel toeristen: ze klonteren samen bij resorts, surfkampen en andere westerse tenten om te ontsnappen van dit alles, om te kunnen genieten van voor hen vertrouwde maaltijden en zich over te geven aan de altijd aanwezige drukkende warmte. Dit betekent wel dat er ook westerse prijzen betaald moeten worden, maar die bereidheid is er. Voor 10% van dat bedrag zou je ook bij een lokale tent kunnen gaan zitten, maar dat betekent vaak een weinig gezellige TL-verlichte kamer met plastic stoeltjes en overigens wel héérlijke maaltijden. Hoe lekker ook, het neemt niet weg dat je soms gewoon een beetje curry-moe bent. En dan te bedenken dat de locals dat hier drie keer per dag eten, dag in dag uit. En iedereen die ik vraag wat zijn lievelingseten is: ja hoor, rice and curry. Ik denk dat als ik 3-maal daags een lasagne-variant (mijn lievelingseten) zou nuttigen ik na een week helemaal gek zou worden, maar daar denken ze hier dus anders over. Ik probeer het zelf maar een beetje af te wisselen: het 'echte' Sri Lankese voedsel en af en toe westerse happen. Momenteel heb ik me even laten gaan en zit ik aan een cappuccino en een brownie met beach-sunset-view.

Wit

Aminda en zijn vrouw steken 31 kaarsjes in de taart, zorgvuldig en symmetrisch. Dan worden ze aangestoken en mag Laura ze uitblazen. Ondanks dat deze tuk-tuk chauffeur maar 6 euro per dag verdient heeft hij ons ter ere van Laura haar verjaardag uitgenodigd voor een diner met zijn gezin. Kosten noch moeite worden gespaard. Een grote curry-schotel met talloze bijgerechten wordt op tafel gezet en er wordt zelfs een fles van de duurste arrack aangebroken. We toasten op onze nieuwe vriendschap. Er komt een kadootje op tafel het is een mooie witte schelp, zo kunnen we altijd de zee horen en aan hen terugdenken. Zijn vrouw en hij zijn onze leeftijd, maar hebben drie kinderen waarvan de oudste 16 (!) jaar. Diepgaande gesprekken zitten er niet echt in, daar is hun Engels (en ons Singalees) te gebrekkig voor, maar de intentie is goed. Dat blijkt ook wanneer ze later Laura komen uitzwaaien voor haar terugreis. Aminda's vrouw laat een traantje en Laura krijgt een stevige knuffel van het hele gezin. Deze vriendelijkheid vind je op meerdere plekken terug en dat maakt een hoop goed.

Vanuit Weligama reizen we omhoog naar Ella. Het centrum is reeds aangetast door het toerisme, maar even daarbuiten is het prachtig: jungle en rotspartijen, geluiden van apen, krekels, gekko's, eekhoorns en wie weet wat nog meer. Op de scooter rijden we door de omliggende theeplantages, zonnetje erbij, even stoppen voor voor verse kokosnootsap, heerlijk. Daarna reizen we per trein naar Kandy en daarna naar Sigiriya, waar Boudewijn en Biche een kadootje voor ons hebben achtergelaten (super, bedankt!). We zien een wilde olifant en hebben 10 minuten om hem te bewonderen voordat het dier door de lokale bewoners wordt afgeschrikt met vuurwerk om te voorkomen dat hij verder richting het dorp komt (met alle gevaren van dien).
Dan horen we iets. Iets roept ons. We horen het allebei. Het is de zee. Misschien uit de schelp? We reizen weer terug naar ons beginpunt: Weligama.

Surf

Het is vrijdag half zeven 's ochtends, de zee is nog spiegelglad en bakken waar je U (of eerder oehhh) tegen zegt komen gestaag binnenrollen. Tussen elke golf lijkt wel een minuut te zitten, dus terwijl je uitpeddelt heb je alle tijd om te bidden dat ie niet op je hoofd breekt. Dat gebeurt dus wel: ik begin namelijk een beetje te enthousiast en peddel gelijk naar het stuk waar de golven het hoogst zijn. En ja hoor, ik word even op m'n plek gezet door een freak-set. Water happen, verdrinkingsgevoel, druk op je trommelvliezen, de surfers zullen het herkennen. Er zijn toch golven van 7 foot voorspeld? Heeft degene die die voorspellingen maakt voeten van een halve meter? Later leer ik dat er op deze dag een vloedgolf ernstige schade aanricht in Indonesië, dat zal ook hebben bijgedragen aan de golfhoogte hier. Anyway, uiteindelijk kom ik toch weer achter de branding en nu maar wachten. Ik laat een paar golven gaan, omdat ik niet durf. Dan komt er nog zo een. Kut, ik durf niet, ik lig precies op de lip! 'Fuck it, gewoon doen' zegt iets in me. En ja hoor, daar ga ik, m'n grootste golf ooit, naar links, alle ruimte om te 'spelen' en als ik er uiteindelijk af moet springen omdat de golf klaar is ga ik zo'n stuk de lucht in dat het een beetje pijn doet om te landen. Grote grijns, keihard terugpeddelen en weer bidden. Daarna nog 3 golven gepakt, maar de eerste was het beste. Deze dag kan niet meer stuk! Met mijn nieuwe Zwitserse surfmaat Tobias vier ik deze sessie met, je raadt het al, een goede westerse maaltijd aan het strand.

Minpunt: vervuiling en toerisme
Pluspunt: gastvrijheid